- 1. Lăng Gia Long ở đâu? Hướng đi đến Thiên Thọ Lăng
- 2. Lịch sử vua Gia Long và câu chuyện tình yêu bất tử với Thừa Thiên Cao Hoàng hậu
- 3. Khám phá kiến trúc lăng Gia Long và các điểm tham quan nổi bật
Khi đi du lịch Huế, nếu là người yêu thích lịch sử – văn hóa hẳn du khách sẽ muốn ghé thăm nơi an nghỉ của vị vua đầu tiên sáng lập ra triều Nguyễn. Lăng Gia Long Huế không những có vị trí phong thủy đẹp bậc nhất trong những lăng vua triều Nguyễn mà còn nổi tiếng bởi chuyện tình sắt son giữa bậc Đế vương và Thừa Thiên Cao Hoàng hậu.
1. Lăng Gia Long ở đâu? Hướng đi đến Thiên Thọ Lăng
“Lăng tẩm còn đây lưu hậu thế
Hoàng Đế Gia Long đấng khai triều
An nghỉ ngàn năm trong lòng đất
Theo vầng nhật nguyệt đá rong rêu
Một thuở gian sơn tay gầy dựng
Một thời bôn tẩu dấu binh đao
Đất Bắc Nhà Nam chung một mối
Ngôi trời Thiên Tử một vì sao
Băng hà đất mẹ Thừa Thiên ngự
Về ngang xứ Huế nghe niềm nhớ
Một đấng Tiên Vương tiếng để đời!”
Lăng mộ vua Gia Long có tên gọi khác là Thiên Thọ Lăng, được xây dựng trong 6 năm (1814-1820) gồm nhiều lăng tẩm trong hoàng quyến vua Gia Long. Tổng thể lăng nằm trong một vùng núi hoang sơ, sơn thủy hữu tình thuộc xã Hương Long, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Toàn bộ quần thể lăng gồm 42 ngọn núi, đồi lớn nhỏ, trước lăng nổi bật là núi Đại Thiên Thọ nằm án ngữ, sau có 7 ngọn núi làm hậu chẩm.
Trước đây, để đến lăng Gia Long thì cách di chuyển duy nhất là đường thủy, đi đò hoặc thuyền xuôi theo dòng sông Hương qua chùa Thiên Mụ, điện Hòn Chén… Tuy nhiên ngày nay du khách đã có thể đến nơi đây bằng 2 lối:
- Đi qua cầu phao do người dân xây dựng bắc qua sông Tả Trạch;
- Đi đường lớn chạy qua cầu Tuần, lăng Minh Mạng và cầu Hữu Trạch bắc qua con sông cùng tên.
2. Lịch sử vua Gia Long và câu chuyện tình yêu bất tử với Thừa Thiên Cao Hoàng hậu
Vua Gia Long sinh năm 1762 có tên húy là Nguyễn Phúc Ánh (thường gọi là Nguyễn Ánh), là vị vua sáng lập ra nhà Nguyễn – triều đại cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Ông lên ngôi năm 1802 và trị vì đất nước đến khi qua đời năm 1802. Vốn là một võ tướng nên vua Gia Long vô cùng mạnh mẽ, tuy nhiên hiếm người biết rằng vị vua này còn có một mối tình chung thủy, nghĩa tình với Thừa Thiên Cao Hoàng hậu.
Bà Tống Thị Lan (Thừa Thiên Cao Hoàng hậu) là ái nữ của Ngoại tả Chưởng dinh Tống Phước Khuông. Bà không những nổi tiếng xinh đẹp, nhẹ nhàng mà hành xử lễ nghĩa lại rất có phép tắc, lễ độ. Vào cung từ năm 18 tuổi, bà trở thành Nguyên phi và luôn phò tá, đồng hành bên vua trải qua biết bao cuộc thăng trầm, bể dâu của thời cuộc.
Lúc sinh thời họ đã có những tháng ngày đồng cam cộng khổ, tình cảm thắm thiết êm đẹp nên lúc mất đi, vua vẫn muốn được trọn đời, trọn kiếp bên người vợ của mình. Đây chính là lý do lăng mộ vua Gia Long trở thành công trình lăng tẩm độc đáo khác biệt so với các lăng mộ khác.
3. Khám phá kiến trúc lăng Gia Long và các điểm tham quan nổi bật
Tổng thể lăng Gia Long được chia làm 3 khu vực chính: Khu lăng mộ, Bi đình và Điện Minh Thành.
3.1. Khu lăng mộ – Bửu thành
Chính giữa trung tâm quần thể là 2 ngôi mộ song táng của vua Gia Long và Thừa Thiên Cao Hoàng hậu, được đặt trên đồi Chính Trung. Hai ngôi mộ đá có cùng kích thước cách nhau chỉ 1 gang tay, không chạm trổ hoa văn, không sơn son thếp vàng, chỉ giản dị trường tồn mãi với thời gian.
Điểm độc đáo chính là đứng từ phía sau nhìn nơi tiếp giáp giữa phần nóc 2 ngôi mộ, sẽ thấy đỉnh Đại Thiên Thọ nằm ở chính giữa, chính xác đến “không sai một li”. Đây là chi tiết khiến lăng Gia Long trở thành lăng mộ có kiến trúc phong thủy độc đáo bậc nhất Việt Nam.
Bên ngoài song mộ là hệ thống tường thành kiên cố gọi là “Bửu thành”. Cánh cổng bằng đồng của Bửu Thành là nơi dẫn lối vào chốn yên nghỉ của vua và Hoàng hậu. Hàng năm cánh cổng này chỉ mở vào các dịp lễ Tết, ngày giỗ… để dọn dẹp, sang sửa, dọn vệ sinh.
Phía dưới là 7 cấp sân tế gồm sân chầu lát bằng gạch Bát Tràng, hai hàng tượng đá tạc hình quan văn, quan võ đứng chầu, tượng đá voi chiến, ngựa chiến uy nghi bảo vệ.
3.2. Bi Đình – Nhà bia ghi công trạng
Trong Bi Đình là tấm bia “Thánh Đức thần công” vua Minh Mạng dựng lên để ca ngợi vua cha (vị vua đầu tiên triều Nguyễn). Tấm bia được chạm khắc hoa văn tinh tế và trải qua gần 200 năm vẫn còn rõ chữ.
3.3. Điện Minh Thành – Nơi thờ vua và Thừa Thiên Cao Hoàng hậu
Bên phải khu lăng mộ là tẩm điện với Điện Minh Thành nằm ở khu vực trung tâm, tọa trên Bạch sơn và có tường thành bao quanh. Đây là nơi thờ cúng, thắp hương lễ bái Hoàng đế và Hoàng hậu.
Ngày trước bên trong Điện còn chứa nhiều kỷ vật gắn liền với cuộc đời chinh chiến bôn ba của vua Gia Long như: mũ đai, yên ngựa… Sau nhiều biến động của thời cuộc các kỷ vật này đã không còn nữa.
Ngoài lăng Thiên Thọ, quần thể lăng Gia Long còn các lăng mộ khác của các thành viên hoàng tộc Nguyễn, bao gồm: Lăng Thiên Thọ Hữu, Lăng Quang Hưng, Lăng Trường Phong, Lăng Vĩnh Mậu, Lăng Thoại Thánh, Lăng Hoàng Cô….
3.4. Lăng Thiên Thọ Hữu và Điện Gia Thành – lăng mộ và nơi thờ Thân mẫu vua Minh Mạng
Trong quần thể lăng Gia Long đáng chú ý nhất là Lăng Thiên Thọ Hữu và Điện Gia Thành, vốn là nơi chôn cất và điện thờ của Thuận Thiên Cao Hoàng hậu – người vợ thứ 2 của vua Gia Long và cũng là mẹ của vua Minh Mạng.
Nếu có dịp ghé thăm đất cố đô và khám phá các địa điểm văn hóa – lịch sử nơi đây, du khách hãy lựa chọn chỗ nghỉ ngơi thuận tiện để di chuyển đến các địa điểm du lịch Huế nổi tiếng trong nội đô như: Đại Nội Huế, chợ Đông Ba tấp nập, lăng Minh Mạng trang nghiêm…
Vinpearl Hotel Huế là khách sạn chuẩn 5 sao được nhiều du khách ưu ái lựa chọn để nghỉ dưỡng trong những ngày lưu lại Huế. Khách sạn sở hữu hệ thống phòng nghỉ tiện nghi, nhà hàng và quán bar sang trọng, bể bơi 4 mùa, phòng tập gym – yoga hiện đại… chắc chắn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm hoàn hảo nhất.
Theo đánh giá, kiến trúc lăng Gia Long còn đơn sơ, giản dị so với các lăng Minh Mạng, lăng Tự Đức hay lăng Khải Định về sau này. Tuy nhiên, giá trị đích thực của lăng là sự phối trí hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên và kiến trúc.
