Khi trứng của bạch tuộc gần nở, con mẹ sẽ ngừng ăn trứng của mình và có xu hướng tự hủy hoại bản thân như lao mình vào đá, tự cào xé da của mình, thậm chí ăn cánh tay mình.
Giờ đây, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra những chất hóa học có thể kiểm soát sự điên cuồng này của bạch tuộc mẹ. Sau khi một con bạch tuộc đẻ trứng, con mẹ trải qua những thay đổi trong việc sản xuất và sử dụng cholesterol trong cơ thể, do đó làm tăng sản xuất hormone steroid – một sự thay đổi sinh hóa sẽ hủy diệt bạch tuộc mẹ.
Z. Yan Wang, phó giáo sư tâm lý học và sinh học tại Đại học Washington , Mỹ cho biết, một số thay đổi có thể gợi ý về cách giải thích tuổi thọ ở loài động vật không xương sống nói chung.
Lập trình để chết
Ngay từ khi là sinh viên đại học chuyên ngành tiếng Anh, Wang đã bị hấp dẫn bởi sự sinh sản của bạch tuộc mẹ. Khi chuyển tiếp sang cao học khoa học, cô đã nghiên cứu sâu hơn về cái chết của bạch tuộc mẹ sau khi đẻ trứng. Bởi lẽ cho đến nay không ai biết mục đích của hành vi này. Các giả thuyết cho rằng, cái chết này nhằm “đánh lạc hướng” những kẻ săn mồi rời xa trứng của nó, hoặc cơ thể mẹ tiết ra chất dinh dưỡng vào nước để nuôi dưỡng trứng.
Wang cho rằng, rất có thể, cái chết này để bảo vệ bạch tuộc con khỏi thế hệ cũ. Bởi lẽ, bạch tuộc là loài ăn thịt đồng loại và nếu những con bạch tuộc già bị mắc kẹt xung quanh, chúng có thể sẽ ăn thịt những con non.
Một nghiên cứu năm 1977 của nhà tâm lý học Jerome Wodinsky của Đại học Brandeis đã tìm thấy cơ chế đằng sau sự tự hủy hoại này nằm trong các tuyến thị giác, một tập hợp các tuyến gần mắt của bạch tuộc (giống với tuyến yên ở người). Wodinsky nhận thấy nếu các dây thần kinh đến tuyến thị giác bị cắt, bạch tuộc mẹ sẽ từ bỏ trứng của mình, bắt đầu ăn trứng và sống thêm từ 4 đến 6 tháng. Đó là một sự kéo dài tuổi thọ ấn tượng đối với những loài sinh vật chỉ sống được khoảng một năm.
Những thay đổi nghiêm trọng
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy ba sự thay đổi hóa học riêng biệt xảy ra vào khoảng thời gian bạch tuộc mẹ đẻ trứng. Đầu tiên là sự gia tăng Pregnenolone và progesterone, hai hormone liên quan đến sinh sản ở nhiều loài sinh vật.
Đáng ngạc nhiên hơn, những con bạch tuộc mẹ bắt đầu tạo ra mức độ cao hơn của một lượng cholesterol được gọi là 7-dehydrocholesterol, hoặc 7-DHC, hợp chất độc hại. Ở người, nếu người mẹ sản sinh nhiều hợp chất 7- DHC sẽ sinh ra đứa trẻ mắc hội chứng rối loạn di truyền Smith-Lemli-Opitz khiến đứa trẻ đó sẽ bị thiểu năng trí tuệ, gặp các vấn đề về hành vi và các bất thường về thể chất như ngón tay và ngón chân thừa, và hở hàm ếch.
Cuối cùng, các tuyến thị giác cũng bắt đầu sản xuất nhiều thành phần hơn cho axit mật, là axit do gan tạo ra ở người và các động vật khác. Bạch tuộc không có cùng loại axit mật như động vật có vú, nhưng chúng dường như tạo ra các khối cấu tạo cho các axit mật đó.
Wang cho biết, các thành phần axit mật rất quan trọng để kiểm soát tuổi thọ của các loài động vật không xương sống.
Khám phá bí mật về bạch tuộc
Có khoảng 300 loài bạch tuộc đã được các nhà khoa học phát hiện trong thế giới đại dương rộng lớn. Và loài động vật không xương sống này cũng ẩn chứa rất nhiều điều thú vị khiến các nhà khoa học không khỏi kinh ngạc.
1. Bạch tuộc thuộc bộ Octopoda, có cấu tạo cơ thể thân mềm gần giống với loài mực ống. Cấu trúc cơ thể bạch tuộc là loại không xương, không có vỏ ngoài cứng nên loài động vật này có thể dễ dàng len lỏi qua các khe đá nhỏ dưới lòng đại dương. Phần cứng duy nhất của bạch tuộc có hình dạng giống mỏ vẹt, nằm dưới đầu, giữa 8 cánh tay.
3. Máu của bạch tuộc có màu xanh nhạt.
4. Thị lực của bạch tuộc rất tốt nhưng tiếc thay chúng lại bị điếc.
5. Trong tất cả các loài sinh vật biển, bạch tuộc được xếp loại là loài động vật thông minh nhất. Hệ thần kinh của chúng hoạt động khá phức tạp, hơn 2/3 nơron nằm trong những dây thần kinh ở các tua. Các tua bạch tuộc có những phản xạ phức tạp với sự điều khiển của ít nhất ba cấp độ của hệ thần kinh.
6. Những xúc tu trên tua của bạch tuộc có tác dụng giống như giác hút giúp bạch tuộc có thể giữ chặt con mồi đồng thời những xúc tu này còn giúp bạch tuộc xác định được địa hình và hình dạng của những thứ nó bám vào.
7. Tay của bạch tuộc có thể mọc lại khi bị mất.
8. Các loài bạch tuộc thường thích chạy trốn hơn là quay lại đánh nhau với kẻ thù, chúng thường tích nước vào phần thân rồi bắn ra với tốc độ cực nhanh tạo thành phản lực để đẩy cả cơ thể của chúng về phía trước nhằm tìm đường trốn chạy khỏi kẻ thù. Tốc độ của chúng vào khoảng 25km/h.
9. Các nhà khoa học đã khám phá được bạch tuộc có khả năng nhớ trong ngắn hạn và dài hạn. Chúng có thể phân biệt được hình dạng, bắt chước được mọi hoạt động của vật thể sau khi quan sát. Khả năng trốn thoát của bạch tuộc phải gọi là bậc thầy bởi chúng vô cùng thông minh. Một số ngư dân đã không thể phát hiện được bạch tuộc len lỏi vào tàu của họ để ăn uống ngon lành rồi biến mất lúc nào không hay.
11. Các nhà khoa học cho rằng, cuộc sống của bạch tuộc cũng gần giống với cá hồi. Chúng không thể sống được lâu sau khi giao phối. Những con đực thường chết sau 1 vài tháng kể từ khi đưa bọc tinh trùng của mình vào con cái. Những con bạch tuộc cái sẽ sống lâu hơn để bảo vệ trứng của mình.
Một điều thú vị là bạch tuộc có cơ chế giao phối khá đặc biệt. Con đực sẽ tạo ra một bọc tinh trùng và đưa vào cơ thể con cái thông qua một chiếc vòi. Khi tiến vào sâu trong con cái, chiếc vòi này sẽ bắt đầu căng phồng, dễ dàng phóng lượng tinh của mình một cách dễ dàng và triệt để, có khả năng loại bỏ được những đứa con tương lai của đối thủ trước.
12. Giống như tắc kè hoa, bạch tuộc có khả năng biến đối màu sắc cơ thể thích nghi với điều kiện môi trường xung quanh để có thể lẩn tránh kẻ thù một cách hoàn hảo nhất. Ngoài ra, bạch tuộc có thể phun mực vào đối phương khi gặp nguy hiểm. Mực tối khiến cho những kẻ tấn công này không thể nhìn thấy bạch tuộc và chúng dễ dàng tẩu thoát.
13. Bạch thuộc là loài động vật săn đêm, thức ăn ưa thích của chúng là cua, nhuyễn thể và tôm càng.
14. Bạch tuộc cái có thể đẻ tới 150.000 trứng trong hai tuần. Con cái sẽ không kiếm mồi mà chỉ tập trung vào việc bảo vệ trứng của mình. Điều đó khiến những con bạch tuộc con sau khi sinh ra sẽ mất mẹ bởi mẹ chúng bị chết vì thiếu dưỡng chất và đói trong một thời gian dài.
15. Một con bạch tuộc con mới sinh có kích thước của một con bọ chét.
16. Bạch tuộc đốm xanh là một trong những động vật biển có nọc độc nhất trên thế giới: nó có thể giết chết bạn sau 1 cú cắn.
17. Bạch tuộc di chuyển bằng cách bò hoặc bơi. Nhưng cách di chuyển chính của chúng là bò.
Tổng hợp!
