1. Đặc điểm cây mơ lông
Mơ lông còn có tên khác là mơ tam thể, dây mơ lông, dây mơ tròn, ngưu bì đống (tên Trung Quốc). Tên khoa học Paederia tomentosa L. thuộc họ Cà phê Rubiaceae.
Cây mơ tam thể là một thứ cây leo, lá mọc đối, hình trứng hay mác dài, gốc lá tròn hay hình tim, cuống dài, mặt lá hay bị nấm Aecidium paederiae ăn hại.
Hoa tím nhạt, tràng hình ống mọc thành xim kép ở kẽ lá hoặc đầu cành. Quả hình cầu có đài tồn tại màu vàng nâu, bóng.
Cây mơ lông mọc hoang ở những hàng rào, nhiều nơi trong nước ta. Thường chỉ hái lá tươi khi dùng đến.
Cây mơ lông cho vị thuốc quý trị nhiều bệnh.
Cây mơ lông có tính bình, mát, vị ngọt và đắng nhẹ.
Trong Đông y, lá mơ lông có tác dụng khu phong, tiêu thũng, giải độc, lợi thấp, giảm ho, kích thích lưu thông máu, giảm đau và tiêu thực.
Cây mơ lông chủ yếu được dùng trong hỗ trợ điều trị các chứng: Đau dạ dày, co thắt túi mật, suy dinh dưỡng ở trẻ em, tê đau do tổn thương bên ngoài, ăn lâu tiêu, viêm gan vàng da, bệnh kiết lỵ do amip, ho gà, phong tê thấp, viêm ruột, lao phổi, gân cốt đau nhức và nhiễm độc phosphor…
Lá mơ tam thể được dùng để làm thực phẩm và chữa bệnh phổ biến.
2. Công dụng và cách dùng cây mơ lông chữa bệnh
2.1 Chữa lỵ trực trùng Shiga: Theo Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS.TS. Đỗ Tất Lợi, lá mơ tam thể chữa lỵ trực trùng Shiga, dùng như sau: Lá mơ lông 30 – 50g. Trứng gà 1 quả.
Thời gian điều trị trung bình 7 ngày (Bệnh viện Trung ương quân đội 108 đã áp dụng rộng rãi từ năm 1960).
2.2 Chữa ăn uống lâu tiêu, sôi bụng: Chuẩn bị 1 nắm lá mơ lông rồi rửa sạch với nước muối, sau đó ăn sống kèm với thịt cá trong bữa ăn hoặc giã lấy nước cốt uống. Duy trì liên tục vài ngày sẽ thấy cải thiện triệu chứng.
2.3 Chữa ăn không tiêu dẫn đến đau tức ở vùng thượng vị: Chuẩn bị 30 – 60g thân và rễ tươi rồi sắc nước uống làm 3 lần. Sử dụng mỗi ngày 1 thang đến khi khỏi bệnh.
2.4 Trị bệnh đau dạ dày: Chuẩn bị 20 – 30g lá, rửa sạch rồi giã lấy nước cốt uống hết 1 lần. Áp dụng hàng ngày cho đến khi giảm triệu chứng.
Trứng gà chiên lá mơ trị lỵ trực trùng.
2.6 Trị nhiễm giun đũa, giun kim: Dùng một nắm lá mơ lông rửa sạch và ngâm kỹ với nước muối pha loãng, sau đó vớt ra để ráo nước, ăn sống như rau hoặc giã uống trong 3 ngày liên tục lúc mới ngủ dậy.
2.7 Chữa suy dinh dưỡng ở trẻ em: Chuẩn bị 25 – 20g rễ cây mơ lông đem nấu chung với 1 cái dạ dày lợn thái nhỏ và 1 lít nước cho đến khi cạn còn 2 chén nước. Bỏ phần bã và gạn nước cho trẻ uống ngày 2 lần.
2.8 Trị tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày: Dùng 30g dây mơ tam thể sắc kỹ rồi gạn nước để nguội chia làm 2 lần uống.
2.9 Hỗ trợ trị đau nhức xương khớp, phong thấp:
Cách 1: Dùng 30 – 60g rễ hoặc thân và lá mơ lông đem sắc với 300ml nước và một chén rượu nhỏ. Kết hợp uống thuốc và xoa bóp bên ngoài để nhanh khỏi bệnh.
Cách 2: Cắt lá và dây mơ thành từng đoạn chừng 2 cm, sau đó sao vàng. Lấy 50g sắc với 200ml nước cho cạn còn một nửa. Chia đều làm 3 phần uống hết trong ngày, duy trì trong 10 – 15 ngày liên tục.
Cách 3: Thái nhỏ thân và lá dược liệu rồi đem sấy khô, sao vàng rồi ngâm chung với rượu trên 40 độ. Để khoảng 5 ngày, sau đó lấy một ít rượu xoa bóp vào khu vực bị ảnh hưởng sẽ giúp giảm đau, chống sưng viêm, kích thích lưu thông máu.
2.10 Hỗ trợ trị chấn thương do té ngã: Lấy 60g rễ cây mơ lông tươi đem sắc với rượu trắng và duy trì ngày uống một lần.
2.11 Giảm đau bụng, thông tiểu, chữa đầy hơi, chướng bụng: Chuẩn bị 15g lá dược liệu, rửa sạch rồi đem sắc với 3 bát nước trong 15 phút. Gạn lấy nước cốt pha chung với 1 ly nước ép trái cây uống hết 1 lần mỗi ngày giúp lợi tiểu, giảm đau, kích thích tiêu hóa và giúp ăn uống ngon miệng hơn.
Những bài thuốc trên sẽ giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh và mang lại hiệu quả tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và tránh được các tác dụng phụ, bạn nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng.
