Lao phổi lúc đầu do chính khí hư, tinh huyết bị suy tổn làm bệnh tà xâm phạm vào phế. Bệnh biểu hiện phế âm hư (sau đó gây thận âm hư) và đến giai đoạn cuối là phế, tỳ, thận đều hư (khí âm hư).
Người bệnh có biểu hiện sốt về chiều, nhức trong xương, ra mồ hôi trộm, lòng bàn tay bàn chân nóng, trằn trọc, dễ cáu gắt, đau ngực, ít ngủ, sụt cân; nam giới di tinh; phụ nữ kinh nguyệt không đều; lưỡi khô, họng khô, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác. Phương pháp chữa là tư âm giáng hỏa, nhuận phế chỉ khái.
Một số món ăn có thể áp dụng cho người bệnh lao phổi
1. Mướp tươi ép lấy nước, thêm mật ong hoặc mật mía khuấy đều uống. Dùng tốt cho người bệnh lao phổi, ho thành cơn dài ngày.
Mướp hương ép nước hòa mật ong uống tốt cho người bệnh lao phổi dài ngày.
2. Nước ép sinh địa hoàng 300ml, gạo tẻ 60g. Gạo tẻ vo sạch nấu cháo đặc, cháo chín cho nước sinh địa hoàng vào, khuấy đều. Ăn khi đói. Món này rất tốt cho người bệnh khái huyết (ho ra máu) do lao phổi. Ngoài ra còn thích hợp cho người giãn phế quản, ho khan ít đờm.
3. Hoàng tinh tươi 60g, đường phèn 30g. Nấu nhừ khuấy đều, ăn. Món này thích hợp với người bệnh lao phổi, khái huyết, khí hư, huyết trắng.
4. Ba ba 1 con, kỷ tử 30g, thục địa 20g, có thể thêm nữ trinh tử 15g. Các vị cho vào nồi, thêm nước vừa đủ, nấu chín nhừ, bỏ bã dược liệu, thêm gia vị. Món này rất tốt cho người lao phổi, viêm khí phế quản mạn, suy nhược cơ thể, biếng ăn, thiếu máu. Còn dùng cho người xơ gan, viêm gan mạn, hồi hộp khó thở, tim đập mạnh.
5. Yến sào 10g, kỷ tử 15g, đường kính 60g. Yến sào ngâm rửa sạch, cho nước đun sôi cho nở ra, thái nhỏ. Cho yến sào vào bát, thêm kỷ tử và đường kính, lượng nước thích hợp, đun cách thủy 30 phút. Món này rất tốt cho người viêm phế quản mạn, lao phổi, giãn phế quản.
Yến sào kỷ tử rất tốt cho người lao phổi, viêm phế quản mạn, giãn phế quản.
6. Bạch cập 10g, yến sào 10g, đường phèn 10g. Các vị cho vào bát, thêm nước, đun cách thủy cho chín nhuyễn, lọc qua rây vải xô, bỏ bã, cho đường vào, khuấy cho tan đều. Mỗi ngày làm 1 lần, chia 2 lần ăn. Dùng thích hợp cho người bệnh lao phổi, ho lẫn đờm và huyết (khái huyết) tái đi tái lại.
7. Tắc kè 1 đôi (tẩm giấm rang cho chín vàng, tán bột), phổi dê 30g (sấy khô tán bột). Kêt hợp cùng mạch môn 15g (nướng chín khô, tán bột), rượu một chén. Đun rượu trên lửa nhỏ cho sôi lăn tăn, cho 8 – 10g bột mịn vào, trộn khuấy đều. Ăn trong 1 lần, ngày 1 – 2 lần. Dùng tốt cho người bị ho khan do viêm khí phế quản, do lao phổi.
