- 1. Đau lưng do thận hư dương suy, khí huyết thiếu thốn lại kiêm phong hàn thấp tà
- 2. Đau lưng do thận hư mà lạc mạch không hòa
- 3. Đau lưng do thận hư và hàn ứ
1. Đau lưng do thận hư dương suy, khí huyết thiếu thốn lại kiêm phong hàn thấp tà
– Các triệu chứng thường gặp trong trường hợp đau lưng này: Đau lưng liên miên không dứt, váng đầu, ù tai, hồi hộp, yếu sức, tinh thần mỏi mệt, toàn thân ê ẩm, khó chịu, chân tay mát, đêm tiểu tiện nhiều lần.
– Phương pháp điều trị: Ôn bổ can thận, ích khí dưỡng huyết kiêm khư phong, tán hàn, táo thấp, dùng bài thuốc ‘Bổ Thận phong thấp thang’ (Trung y Y viện Bắc Kinh).
Bài thuốc gồm: Thỏ ty tử 10 – 15g, đảng sâm 10 – 15g, ngưu tất 10 – 15g, nhục quế 5 – 10g, đương qui 10 – 15g, độc hoạt 6 – 12g, tế tân 3 – 15g, phòng phong 6 – 12g, chế cẩu tích 10 – 15g, sinh tục đoạn 10 – 15g, thục địa hoàng 15 – 20g, đỗ trọng (sao) 10 – 15g, bạch truật (sao) 10 – 15g, xuyên ô (trích) 6 – 15g, bạch thược (sao) 10 – 15g, uy linh tiên 10 – 15g.
Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 2 – 3 lần. Uống khi thuốc còn ấm.
Thỏ ty tử – vị thuốc trong bài thuốc Bổ thận phong thấp thang trị đau lưng.
Gia giảm: Khí hư gia hoàng kỳ 10 – 30g, cam thảo (chích) 6 – 10g; phục linh 10 – 15g.
Chi dưới đau nặng, gia mộc qua 10 – 18g, thiên niên kiện 10 – 15g, can huyết bất túc, gia a giao 10 – 15g, hà thủ ô (chích) 15 – 25g.
Thận dương hư nặng gia ba kích nhục 10 – 15g, lộc giác giao 10g.
Đại tiện bí kết, gia nhục thung dung 30g.
Thận âm hư nặng gia diêm quy bản 15g, sơn du nhục 10g.
Đại tiện khô táo, gia huyền sâm 30g.
2. Đau lưng do thận hư mà lạc mạch không hòa
– Triệu chứng thường gặp trong trường hợp này: Đau lưng kéo dài không dứt, váng đầu, ù tai, hồi hộp, yếu sức, tinh thần mỏi mệt, toàn thân ê ẩm, khó chịu, chân tay mát, đêm tiểu tiện nhiều lần; kiêm chứng vùng lưng xoay chuyển khó khăn, chân tay tê dại, kiểm tra thuộc loại chất xương tăng sinh.
– Phương pháp điều trị: Ôn dưỡng khí huyết, bổ thận mạnh lưng, hòa lạc giảm đau, dùng ‘Ích thận kiện cốt thang’ (Trung y viện thành phố Nam Thông, tỉnh Giang Tô).
Vị thuốc hoàng kỳ trong bài Ích thận kiện cốt thang.
Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 2 – 3 lần. Uống khi thuốc còn ấm.
Gia giảm: Nếu đau lưng kiêm thấp gia xương truật 12g. Nếu hàn nhiều gia chế xuyên ô 10g, xuyên quế chi 10g.
3. Đau lưng do thận hư và hàn ứ
– Triệu chứng thường gặp: Đau lưng lâu ngày, sợ lạnh ưa ấm, vận động thì dễ chịu, sắc mặt tía sạm.
– Phép chữa: Ôn khư phong chỉ thống, hoạt huyết hóa ứ, thông kinh lạc, mạnh gân xương.
– Điều trị: Dùng bài ‘Cảnh yêu trùng tăng sinh phương’ (Trung y học viện Giang Tây).
– Cách dùng: Tán bột, đóng vào viên nang, mỗi lần uống 4g, sáng và tối đều 1 lần, mỗi tháng làm một đợt điều trị. Khi cần thiết uống tới 2 – 3 đợt. Hàng ngày lại hòa tan lộc giác giao 8g uống thêm, ngày 1 lần.
– Gia giảm: Nếu dương hư hàn nặng, thì linh hoạt thêm liều lượng lộc giác giao, âm hư hỏa vượng thì giảm liều lượng. Nếu chi trên tê dại hoặc đau nhức nặng, gia tang chi, quế chi. Lưng gối đau nặng gia ngưu tất. Thời tiết thay đổi bệnh nặng thêm gia tần giao. Lưng gối mỏi yếu gia tục đoạn.
Chú ý tư thế đúng khi mang vác vật nặng phòng tránh đau lưng.
Để phòng tránh đau lưng cần chú ý một số điểm sau:
– Ngồi học, làm việc phải đúng tư thế: Lưng thẳng, không cúi gập người về phía trước hoặc ngả quá ra phía sau.
- Nhân viên văn phòng, những người làm việc phải ngồi lâu một chỗ cứ ngồi 1 giờ nên đứng dậy đi lại. Giải lao giữa giờ bằng các bài tập thể dục với những động tác như xoay, gập lưng, xoa bóp, massage lưng…
- Khi chơi thể thao phải khởi động nhẹ trước khi tập, không nên làm bất kỳ động tác nào một cách quá đột ngột.
- Những người làm việc nặng như bưng bê, khuân vác, cần phải tránh nhấc vật nặng ở tư thế sai (cúi khom lưng) mà nên ngồi xuống thẳng lưng hai tay nhấc vật nặng lên từ từ.
- Nằm ngủ phải ở tư thế đúng, tránh nằm trên đệm quá mềm.
