- 1. Đau mỏi lưng do khí huyết bất túc, thận khí suy tổn
- 2. Đau mỏi lưng do thận hư dương suy
- 3. Đau mỏi lưng do âm hư nội nhiệt, can thận bất túc
- 4. Đau mỏi lưng do can thận âm hư mà huyết phận có nhiệt
Vùng lưng đau, ê mỏi, tức nặng khó chịu kéo dài không dứt gọi là đau mỏi lưng có thể phân ra làm 04 nguyên nhân sau và tương ứng với cách trị khác nhau:
1. Đau mỏi lưng do khí huyết bất túc, thận khí suy tổn
a. Triệu chứng:Mỏi lưng mà ống chân yếu, váng đầu hồi hộp, ù tai mất ngủ, kém ăn, tinh thần mỏi mệt hoặc là dương nuy tảo tiết, hay gặp ở người cao tuổi, mạch trầm tế…
b. Phép chữa: Bổ thận, điều dưỡng khí huyết.
c. Điều trị: Dùng bài Vạn thị diên thọ hoàn (Vạn Văn Mạc, Y sư chủ nhiệm, Nhân dân y viện số 9 thành phố Vũ Hán).
Thành phần bài thuốc gồm các vị sau: Quy bản 120g, thủ ô 120g, đan sâm 120g, hoàng kỳ 180g, sa nhân 30g, câu kỷ 120g, tảo nhân 120g, dâm dương hoắc 120g, đảng sâm 180g.
* Cách dùng: Quy bản tán bột mịn để riêng. Các vị khác sao nhỏ lửa, tán bột, trộn với quy bản và mật luyện làm viên to bằng hạt ngô đồng, mỗi lần uống 10 gam, ngày hai lần.
2. Đau mỏi lưng do thận hư dương suy
a. Triệu chứng:Mỏi lưng mà gối lạnh, bàn chân lạnh, giá rét mỏi tăng, chân mỏi yếu sức, tiểu tiện rít, dương nuy, tinh thần tiều tụy, ủy mị, gân xương không mạnh, mạch trầm trì.
b. Phép chữa:Bổ thận tráng dương, mạnh gân xương.
c. Điều trị: Dùng bài Lâm thị tráng chí thang (Lâm Thế Cẩn, Y sư chủ nhiệm, thành phố Từ Châu, tỉnh Giang Tô).
Thành phần bài thuốc gồm các vị sau: Tang ký sinh 15g, ngưu tất 10g, thỏ ty tử 10g, sa uyển tử 10g, nhục dung 10g, đỗ trọng 10g, sơn du nhục 10g, ngũ vị tử 5g, sơn dược 10g.
* Cách dùng: Sắc uống ngày 01 thang chia 2 lần, uống khi thuốc còn nóng.
Vị thuốc tang ký sinh.
3. Đau mỏi lưng do âm hư nội nhiệt, can thận bất túc
a. Triệu chứng:Lưng gối mỏi yếu, chóng mặt ù tai, Tâm phiền mất ngủ, đau đầu mắt khô, lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác.
b. Phép chữa:Tư âm thanh nhiệt, bổ ích can thận.
c. Điều trị:Dùng bài Trương thị Can Thận âm hư phương (Trương Đại Vinh, Y sư chủ nhiệm Trung y nghiên cứu viện Trung Quốc).
Thành phần bài thuốc gồm các vị thuốc sau: Hoàng tinh 14g, câu kỷ tử 12g, tang ký sinh 30g, chế thủ ô 10g, đương quy 10g, nữ trinh tử 15g, tục đoạn 12g, hoàng bá 12g, cát căn 15g, đan sâm 15g.
* Cách dùng: Sắc uống ngày 01 thang, chia 2 lần.
Hoàng tinh.
4. Đau mỏi lưng do can thận âm hư mà huyết phận có nhiệt
a. Triệu chứng: Nếu lưng gối mỏi yếu kiêm chứng chảy máu dưới da, xuất huyết răng và mũi, họng khô, mồ hôi trộm, mạch trầm tế sác.
c. Điều trị: Dùng bài Lý thị âm hư chứng phương (Lý Anh Lâm, Giáo sư Trung y học viện Bắc Kinh).
Thành phần bài thuốc gồm các vị sau: Sinh địa hoàng 30g, mẫu đơn bì 10g, hạn liên thảo 12g, a giao 10g, bạch thược 10g, xuyến thảo 10g, thục địa hoàng 30g, nữ trinh tử 10g, câu kỷ tử 10g, xích thược 10g, kê huyết đằng 20g, ngẫu tiết 20g.
Gia giảm: Nội nhiệt rõ rệt, gia địa cốt bì 15g, tri mẫu, hoàng bá mỗi vị 10g.
* Cách dùng: Sắc uống ngày 01 thang chia 2 lần.
Ngoài việc dùng thuốc trị liệu, người bệnh có thể kết hợp các liệu pháp như xoa bóp, bấm huyệt, tập luyện, giữ tư thế đúng trong mọi sinh hoạt hằng ngày, châm cứu, vật lý trị liệu…
