Theo các nghiên cứu hiện đại, hạt sen hàm chứa các chất albumin, chất mỡ, chất đường, calci, phospho, sắt… có tác dụng hỗ trợ hạ huyết áp, phòng chống thiếu máu trong cơ tim, ức chế sức co thắt của tim…
Theo y học cổ truyền, liên tử khô, không mùi, vị ngọt, tính bình, hơi chát, lợi về kinh tâm, tỳ, thận; có công hiệu bổ tỳ, ích thận, dưỡng tâm; chữa các chứng tim đập hốt hoảng mất ngủ, di tinh, bệnh lậu, tỳ hư tiêu chảy, khí hư quá nhiều…
1. Cách dùng hạt sen trị bệnh
1.1 Liên tử sơn dược chúc
– Thành phần:Hạt sen (bỏ tâm) 40g, sơn dược 20g, kê nội kim 10g, gạo nếp vừa đủ.
– Cách dùng:Gạo nếp vo đãi sạch, bỏ vào nồi đất, cho nước vào, hạt sen và sơn dược rửa sạch, cho vào nấu cháo cùng gạo nếp, kê nội kim. Sau khi chín, pha đường trắng cho vừa mà ăn.
– Công dụng:Dùng cho người tỳ hư sinh ra đầy bụng đi ngoài, không thiết ăn uống.
Vị thuốc kê nội kim.
1.2 Liên tử khiếm thực hà diệp chúc
– Thành phần:Hạt sen (bỏ tâm) 60g, lá sen tươi 1 tầu, khiếm thực 60g, gạo nếp vừa đủ
Hạt sen, khiếm thực, lá sen rửa sạch, gạo nếp đãi sạch, bỏ cả vào nồi, thêm nước nấu cháo, khi nào gạo và hạt sen chín đánh thêm chút đường phèn vào,độ ngọttùy khẩu vị.
– Công dụng: Dùng cho người tỳ hư, tiêu chảy, mất ngủ, tim đập hoảng hốt, khí hư quá nhiều v.v…
1.3 Liên tử thanh bổ thang (thang hạt sen thanh nhiệt bổ âm)
– Thành phần:Hạt sen 50g, thịt nạc 100g.
– Cách dùng:Nấu thang theo cách thông thường. Tốt nhất là nấu ăn vào mùa hè.
– Công dụng: Dùng cho người khí âm bất túc và người âm hư. Bài thuốc này thanh nhiệt, bổ âm, thiên về thanh bổ.
1.4 Liên lệ canh (món hạt sen cùi vải)
– Thành phần:Cùi hạt sen 60g, cùi vải 20g.
– Cách dùng: Hai vị rửa sạch, nước 300ml, cho vào nồi hấp, hấp chín.
– Công dụng: Dùng cho phụ nữ bị băng lậu, ra khí hư, sức khỏe yếu.
1.5 Liên tử bách hợp đồn trư nhục (hạt sen bách hợp hầm thịt lợn)
– Thành phần:Hạt sen 30g, thịt nạc 250g, bách hợp 30g
Cả 3 rửa sạch, cho nước vừa phải, ninh nhỏ lửa cho chín,cho gia vị vào mà ăn.
– Công dụng: Dùng cho người thần kinh suy nhược, tim đập hoảng hốt, bị lao phổi thân nhiệt thấp, ho khan, viêm phế quản mạn tính và người mới ốm dậy, cơ thể suy nhược.
1.6 Liên tử bách hợp mạch đông thang
– Thành phần:Bách hợp 30g, mạch môn đông 12g, hạt sen (để cả tâm) 30g
– Cách dùng:Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần.
Dùng cho người sau khi ốm dậy, người còn chưa hết nóng, tâm dương bất túc, tâm phiền miệng khô, tim đập hoảng hốt mất ngủ.
Vị thuốc mạch môn đông.
1.7 Liên tử phấn chúc (cháo bột sen)
– Thành phần:Bột hạt sen vừa phải, gạo tẻ vừa phải
– Cách dùng:Gạo vo đãi sạch, cho vào nấu cháo chín dở, cho bột hạtsen vào, nấu tiếp cho chín là ăn được.
– Công dụng: Dùng cho người tỳ hư, tiêu chảy, thận hư di tinh… Người khỏe mạnh ăn thường xuyên cháo này, sẽ thấythèm ăn hơn, tránh mọi bệnh tật, thân thể khỏe mạnh.
1.8 Liên tử bồ đào can thang
– Thành phần:Hạt sen 90g, nho khô 30g.
– Cách dùng:Hạt sen bỏ vỏ, tâm sen rửa sạch, bỏ chung với nho khô vào liễn sành, cho 700 ml nước, đun cách thủy to lửa cho tới khi hạt sen chín là được. Mỗi ngày 1 lần. Chỉ 7-10 lần là thấy ngay kết quả rõ rệt.
– Công dụng: Dùng cho người động thai do tỳ hư, thận hư.
9. Liên tử long nhãn thang (thang hạt sen long nhãn)
– Thành phần:Hạt sen 30g, khiếm thực 30g, hạt ý dĩ 30g, cùi long nhãn 8g, mật ong vừa đủ.
– Cách dùng:Các vị trên cho 500ml nước, đun nhỏ lửa trong 1 giờ, sau đó cho mật ong vào quấy đều. Ăn hết cả trong 1 lần.
– Công dụng: Dùng cho người da đen xù xì, có nhiều nếp nhăn.
1.10 Liên tử tiêu chúc (cháo hạt sen cơm cháy)
– Thành phần:Liên nhục 50g, Đường trắng vừa phải, cháy cơmvừa đủ.
– Cách dùng: Cùi hạt sen (liên nhục), cơm cháy, cho nước vào, đun nhỏ lửa nấu cháo, khi nào hạt sen nhừ thì cho đường vào. Ăn nóng ngày 2 lần: sớm, tối.
– Công dụng: Dùng cho người tỳ vị hư nhược, không thiết ăn uống, rối loạn tiêu hoá, tiêu chảy v.v..
1.11 Liên thảo thang (thang hạt sen cam thảo)
– Thành phần:Cam thảo 10g, hạt sen (bỏ tâm) 60g, nước 400ml
– Cách dùng: Đun nhỏ lửa cho hạt sen chín nhừ, cho đường phèn vừa phải, ăn hạt sen uống thang.
– Công dụng: Dùng cho người tiểu tiện nhiều, đái rắt, nước tiểu đỏ và đục.
1.12 Liên thực chúc (cháo liên thực)
– Thành phần:Liên thực (bỏ vỏ quả) 15g, gạo lứt 100g
– Cách dùng: Liên thực nấu trước, sau cho gạo vào nấu cháo, ăn lúcđói.
– Công dụng: Dùng cho người đau mắt đỏ, nhìn mờ, tỳ hư tiêu chảy,người già trí nhớ suy giảm.
1.13 Liên tử tiêu mễ chúc (cháo kê, hạt sen)
– Thành phần:Hạt sen (bỏ tâm) 25g, tiểu mễ (kê) 50g, đường đỏ vừa đủ
– Cách dùng:Hạt sen và kê cho vừa nước, đun nhỏ lửa nấu cháo, cháo chín pha đường đỏ vào. Ăn 1 ngày 3 bữa.
– Công dụng:Dùng cho người tỳ vị hư nhược, ăn uống kém, tiêu chảy, người có bệnh ngoài da như phát ban, nổi mẩn…
1.14 Liên ngẫu nhan phương
– Thành phần:Hạt sen 9g, hoa sen 7g, ngó sen 8g.
– Cách dùng:Phơi âm can (hong khô trong bóng dâm), nghiền bột, râykỹ, trộn đều, đựng trong lọ kín. Mỗi ngày uống hai lần: sáng, tối, uống lúc đói, mỗi lần 1g, uống với rượu hâm nóng, hoặc với nước sôi.
– Công dụng: Dùng cho người thừa cân, béo phì, dung nhan có phần sút kém.
1.15 Liên tử câu kỷ trư tràng
– Thành phần:Hạt sen 30g , câu kỷ tử 30g, lòng lợn 2 đoạn, trứng gà 2 quả
– Cách dùng: Lòng lợn rửa sạch, hạt sen ngâm xong bỏ vỏ tâm sen, câu kỷ tử ngâm, rửa sạch.
Hạt sen, câu kỷ tử với trứng đã bỏ vỏ nhồi vào lòng lợn, buộc chặt hai đầu, cho 1000ml nước, luộc cho lòng lợn chín, thái miếng. Ăn nóng với cơm, ăn liền 7 – 10 ngày.
– Công dụng: Dùng cho người thận hư đới hạ, lưng đau, bụng dưới đau và lạnh, tiểu rắt …
1.16 Khư ban tán (thuốc tiêu tàn nhang)
– Thành phần:Hạt sen 15g, bạch chỉ 15g, nhân hạt bí đao 250g
– Cách dùng:Nghiền chung thành bột mịn. Sau khi ăn, uống 1 thìa canh với nước sôi.
– Công dụng:Dùng cho người bị tàn hương và trầm sắc tố.
2. Những cấm kỵ khi dùng thuốc
Người bị khí uất kết, tiểu tiện đỏ, đại điện táo, người bị sốt rét và sản phụ mới sinh kiêng dùng.
