Tiềm năng từ tự nhiên
Lâm Bình là huyện vùng cao, vùng sâu, xa của tỉnh Tuyên Quang, có diện tích tự nhiên 917,55 km2, với trên 10 dân tộc anh em cùng sinh sống xen kẽ tại các xã, thị trấn trong huyện.
Đây là địa bàn có địa hình hiểm trở, có nhiều núi đá vôi, bị chia cắt rất lớn, nhiều vùng gần như biệt lập. Hầu hết các đỉnh núi có độ cao khoảng 800-1.000m, nhiều đỉnh núi cao trên 1.000m.
Do ảnh hưởng của địa hình, khí hậu của Lâm Bình phụ thuộc vào độ cao và đặc điểm của núi. Khí hậu trong năm chia làm 4 mùa rõ rệt, nhiệt độ trung bình trong năm là 22 độ, độ ẩm không khí khoảng 85%, lượng mưa trung bình 1.800mm, khí hậu khá mát mẻ.
Lâm Bình là một trong những huyện có diện tích rừng tự nhiên lớn nhất toàn quốc, độ che phủ rừng đạt trên 80% so với diện tích toàn huyện. Thảm rừng nhiệt đới xanh quanh năm, hệ động vật, thực vật đa dạng, phong phú, trong đó có nhiều loài thực vật quý hiếm như pơ mu, thông tre, thông đỏ, nghiến, trai, đinh, sến, dổi…
Lâm Bình hội tụ đầy đủ những yếu tố để phát triển kinh tế từ trồng cây dược liệu sạch. Điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp với chăn nuôi đại gia súc và có các loại cây trồng lâm nghiệp và các loại nông sản và dược liệu.
Vườn dược liệu của thành viên HTX thuốc Đông y Tân Hoa, xã Bình An.
Trồng dược liệu dưới tán rừng bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu
Từ bao đời nay, người Dao đỏ xã Bình An (Lâm Bình) đã nổi tiếng với những bài thuốc gia truyền chữa các loại bệnh về gan, thận, phổi, thuốc tắm nâng cao sức khỏe…
Năm 2020, gia đình anh tiên phong thực hiện trồng những cây thuốc như: mật gấu, bình vôi đỏ, bảy lá một hoa, kim tuyến… dưới những tán rừng. Đây là mô hình trồng trên đất tự nhiên, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất, phân bón.
Cách làm này mang đến nguồn dược liệu sạch, phát huy được tối đa dược tính, nên ngay khi mới triển khai nhiều hộ người Dao ở thôn Tân Hoa đã đồng tình để thực hiện trồng thử nghiệm.
Năm 2021, HTX thuốc Đông y Tân Hoa, xã Bình An do anh La Văn Dũng làm Giám đốc đã tập hợp 13 thành viên trồng gần 20 ha cây dược liệu bản địa như khôi nhung, mật gấu, bình vôi đỏ, bảy lá một hoa, khúc khắc, mía dò, kim tuyến…
Đây là những cây dược liệu có giá trị kinh tế cao, dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng các xã miền núi và đặc biệt có thể trồng dưới tán rừng, chi phí đầu tư không lớn mà đầu ra thuận lợi.
Đầu năm 2021, anh chọn khu rừng tại Bản Thàng, xã Phúc Yên để làm trang trại trồng thảo dược. Hiện đã trồng được 5ha các loại dược liệu, một số loại cây được trồng dưới tán rừng hay cạnh bìa rừng với các loại cây điển hình như: nhung khôi, hương thảo, trinh nữ hoàng cung, cỏ ngọt, hà thủ ô, ba kích…
Theo anh Thanh, có thể trồng khoảng 3 nghìn cây khôi nhung dưới tán 1ha rừng. Sau 1 năm trồng, diện tích này có thể cho thu hoạch khoảng 1,5 tấn lá khô đạt giá trị khoảng 300 triệu đồng, trong đó lợi nhuận khoảng 200 triệu đồng. Đây có thể là mô hình giúp người dân thoát nghèo bởi chi phí đầu tư phù hợp.
Cây thảo quả dưới tán rừng.
Hiện nay trên địa bàn huyện Lâm Bình có gần 100ha dược liệu trồng dưới tán rừng với nhiều loại dược liệu. Huyện đã có 1 công ty, 2 HTX và các nhóm trồng và phát triển kinh tế từ cây dược liệu dưới tán rừng. Huyện đang xây dựng kế hoạch phát triển vùng dược liệu quy mô; hỗ trợ mở các lớp tập huấn kỹ thuật trồng cây dược liệu dưới tán rừng và tiến tới thành lập làng nghề thuốc truyền thống, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
