Theo y học hiện đại, viêm đại tràng co thắt là các rối loạn chức năng của đại tràng, hiện chưa rõ cơ chế sinh bệnh. Bệnh có liên quan đến nhiều yếu tố, hai yếu tố chủ đạo là nhiễm trùng đường ruột và rối loạn tâm lý.
Ngoài ra yếu tố di truyền, ăn uống, dùng thuốc, nội tiết… là những yếu tố liên quan đến tính phản ứng của nhu động ruột và sự mẫn cảm của đường ruột.
Biểu hiện viêm đại tràng co thắt
1. Đau bụng: Là triệu chứng chủ yếu và thường gặp nhất, xuất hiện sau khi ăn, hay đau vùng bụng dưới và hố chậu trái; giảm đau sau khi đại tiện hoặc trung tiện
2. Đại tiện lỏng: 3-5 lần/ngày, phân lỏng hoặc nát, phân có thể lẫn nhầy nhưng không bao giờ có máu theo phân.
3. Táo bón: Đại tiện phân rắn, lượng ít, có thể lẫn nhầy và xuất hiện xen kẽ với đại tiện lỏng.
4. Chướng bụng: Thường nặng về ban ngày, đặc biệt sau buổi trưa, giảm về ban đêm sau khi ngủ.
Viêm đại tràng co thắt xếp vào các chứng: Tiết tả, phúc thống ( đau bụng)
Trong đông y biểu hiện: Bụng ấm ách, sôi bụng. Ngực sườn đầy tức, hay cáu gắt, khi tức giận đau bụng ợ hơi, chua, hăng, mồm hôi, ậm ạch không muốn ăn, đại tiện lỏng hoặc tiêu chảy, mệt mỏi, rêu lưỡi đỏ, mạch huyền.
Nguyên nhân: Do rối loạn công năng các tạng phủ, đặc biệt là tỳ vị, thận, can và các yếu tố huyết ứ, khí trệ, thực tích…
Điều trị viêm đại tràng co thắt là một khó khăn chung cho cả Tây y và Đông y, do bệnh rất dễ tái phát, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Bài thuốc trị
Phép chữa : Sơ can phù tỳ, trợ trung tiêu.
Thành phần: Phòng phong 16g, bạch truật 20g, bạch thược 28g, sa nhân 8g, mộc hương quảng 4g, trần bì 12g, hương phụ 16g.
Cách dùng: Các vị thuốc (trừ mộc hương quảng ) sắc với 1600ml nước, lọc bỏ bã còn 200ml. Dùng 20 ml thuốc sắc mài mộc hương quảng , hòa thuốc vào quấy đều. Chia đều 4 phần, uống trong ngày. Uống ấm tốt hơn uống lạnh.
Vị thuốc bạch thược trị viêm đại tràng co thắt
Phòng ngừa viêm đại tràng co thắt
1. Tránh căng thẳng, lo âu, suy nghĩ.
2. Ăn uống đúng giờ, lượng vừa phải, không nên ăn uống quá nhiều.
3. Kiêng đồ ăn tanh, lạnh, cay, ít dầu mỡ, lượng đạm vừa phải, tăng cường rau xanh chất xơ, hoa quả.
4. Hạn chế uống bia rượu và cà phê
5. Kiêng ăn những đồ ăn uống sinh hơi như đồ uống có ga, các loại đậu, bắp cải, nho, táo…
Bệnh thường tái phát lặp đi lặp lại. Khi xuất hiện các triệu chứng như: Sốt, sút cân nhanh, đi ngoài ra máu tươi hoặc phân đen, tự sờ thấy khối bất thường ở bụng hoặc biểu hiện của thiếu máu như da niêm mạc nhợt, hay chóng mặt hoa mắt… thì cần đến bệnh viện ngay để được khám và điều trị kịp thời.
