Theo BS. Đặng Trúc Quỳnh, Bộ môn Nội Nhi – Khoa Y học cổ truyền Trường Đại học Y Hà Nội, các loại trà thảo dược gồm các loại thảo dược khác nhau (có thể độc vị hoặc phối hợp nhiều vị).
Thảo dược có thể được dùng dưới dạng tươi hay khô, hãm với nước sôi hoặc đun sôi lên với nước, uống thay trà hằng ngày. Liều dùng dạng tươi thường cao hơn liều dạng khô từ 2 – 3 lần.
Dưới đây là một số loại trà thảo dược có thể hỗ trợ giải độc gan:
1. Trà atiso hỗ trợ giải độc gan
Atiso là một loại thảo dược có tác dụng giải độc gan, có tác dụng thông mật, lợi tiểu, bổ gan thận, an thần, giảm cholesterol trong máu; khá phù hợp để sử dụng cho các đối tượng gan phải hoạt động nhiều, rối loạn lipid máu, vàng da, viêm thận, xơ vữa động mạch, người hút thuốc, uống rượu, làm việc trong môi trường ô nhiễm, người bị viêm loét dạ dày, tá tràng…
Tuy nhiên, nếu lạm dụng quá nhiều hoặc dùng liên tục, người dùng có thể gặp những một số bất lợi sau:
– Bị chướng bụng: Do tác dụng tiết mật và co thắt túi mật để đẩy mật từ gan xuống ruột của atiso nên nếu dùng quá thường xuyên hoặc mỗi lần dùng quá nhiều có thể gây co thắt toàn bộ cơ trơn của đường tiêu hóa, gây đầy hơi, chướng bụng sau một thời gian dài uống atiso quá nhiều.
-Đại tiện phân lỏng: Do atiso tính lạnh nên những người có cơ địa tỳ vị hư hàn khi sử dụng nhiều atiso sẽ gặp tình trạng ăn uống khó tiêu, đại tiện phân lỏng nát.
Liều lượng thích hợp khi dùng atiso dưới dạng trà là 10 – 20g/ngày dưới dạng tươi, hoặc 5 – 10g/ngày với dạng khô.
Sắc nước uống, chia đều ra nhiều lần trong ngày.
2. Trà nhân trần
Theo tài liệu cổ, nhân trần vị đắng, tính bình, hơi hàn, quy vào kinh bàng quang; có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, thoái hoàng. Nhân trần được dùng cho các trường hợp viêm gan, viêm gan virus, viêm túi mật, vàng da, sốt nóng, da vàng, tiểu tiện không thông lợi. Liều dùng nhân trần dưới dạng khô thường là 20 – 40g/ngày.
Một số công thức dùng trà nhân trần như sau:
Công thức 1: Nhân trần 30g thái vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút có thể dùng được, pha thêm một chút đường phèn hoặc cam thảo uống thay trà trong ngày.
Công dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, thoái hoàng; dùng để phòng bệnh do thấp nhiệt gây ra và điều trị viêm gan cấp và mạn tính.
Công dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, thông phủ thoái hoàng; dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính.
Công thức 3: Bạch hoa xà thiệt thảo 500g, nhân trần 150g, sinh cam thảo 50g. Tất cả tán vụn, mỗi ngày lấy 60g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút có thể dùng được, uống thay trà trong ngày.
Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, lợi thấp thoái hoàng; dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính có sốt.
Trà nhân trần.
Công thức 4: Mạch nha 500g, nhân trần 500g, quất bì 250g. Tất cả sấy khô tán vụn, mỗi ngày dùng 60g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.
Công dụng: Sơ can lý khí, tiêu thực thoái hoàng; dùng để trị viêm gan giai đoạn di chứng có rối loạn tiêu hóa, chán ăn, đầy bụng chậm tiêu…
Công dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, lợi mật thoái hoàng; dùng để phòng chống viêm gan, viêm túi mật, sỏi mật…
3. Trà diệp hạ châu
Cũng giống như atiso hay nhân trần, diệp hạ châu là một thảo dược quý có tác dụng giải độc gan. Người bị suy yếu chức năng gan có thể sử dụng loại thảo dược này dưới dạng trà để uống hằng ngày, giúp hỗ trợ giải độc gan.
Trà diệp hạ châu.
Theo Đông y, diệp hạ châu vị đắng, tính mát; vào kinh can và phế; có tác dụng tiêu độc, tiêu viêm, tán ứ, thông huyết, thanh can, lợi mật, lợi tiểu.
Diệp hạ châu được sử dụng để chữa viêm gan hoàng đản, viêm họng, mụn nhọt ngoài da, viêm da thần kinh, ngứa ngoài da, sỏi tiết niệu.
Ngày dùng 8 – 12g dưới dạng khô hoặc 20 – 40g dưới dạng tươi.
Lưu ý: Các loại trà thảo dược này có tác dụng hỗ trợ giải độc gan trong các trường hợp gan suy yếu nhẹ. Đối với các trường hợp men gan tăng cao hoặc kèm các bất thường khác, người bệnh cần được khám và điều trị tại các cơ sở y tế có chuyên khoa gan mật, không nên chỉ dùng trà.
Tuy là trà thảo dược, nhưng không phải vì thế mà dùng quá nhiều hoặc trong thời gian dài vì có thể không những không giải độc được cho gan mà lại có thể gây độc cho gan. Chỉ nên sử dụng trong vòng 10 ngày rồi tạm nghỉ, sau đó mới dùng tiếp.
